آیا انسان‌ها هنگام کار با ربات‌ها بیشتر دچار ضعف می‌شوند!

همه دیدند یا ممکن است تجربه داشته باشند، به این خاطر که می‌دانند همکلاسی زرنگشان تکلیف را حل می‌کند دیگر به خود زحمت تلاش کردن نمی‌دهند! تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این موقعیت که روان‌شناسان آن را «بی‌اعتنایی اجتماعی» می‌نامند، ممکن است در زمانی که هم تیمی از گوشت و خون نباشد بلکه از نرم‌افزار و قطعات فلزی ساخته شده است نیز به وجود بیاید.

مطالعه جدیدی که این هفته در ژورنال Frontiers in Robotics and AI منتشر شد، نشان داد که کارگران انسانی که نقص‌های ساخت بردهای مدار را بررسی می‌کنند، اگر به آنها گفته شود که یک ربات ماهر قبلاً یک بار برد را بررسی کرده است، خطاهای کمتری را مشاهده می‌کنند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که انسان‌هایی که در کنار ربات‌ها کار می‌کنند مانند کارخانه تولید برد‌های الکترونیکی و یا انبارها، ممکن است واگذاری مسئولیت‌ها مانند کارگران در تیم‌های تمام انسانی از خود نشان دهند. هلنا سیمک، دانشیار از دانشگاه فنی برلین و نویسنده مقاله، گفت: «کار تیمی یک سود جمعی است. کار با هم می‌تواند به افراد انگیزه دهد تا عملکرد خوبی داشته باشند، اما همچنین می‌تواند منجر به از دست دادن انگیزه شود، زیرا مشارکت فردی آنچنان قابل مشاهده نیست.»

آزمایش

برای انجام این آزمایش، محققان از شرکت‌کنندگان خواستند تا به عنوان بخشی از کار بازرسی عیوب صنعتی، به عنوان شبیه‌سازی، نقص‌ها یا خطاها را بر روی بردهای الکترونیکی شناسایی کنند. به نیمی از شرکت کنندگان گفته شد که برای اولین بار تخته را بازرسی می‌کنند، در حالی که به نیمی دیگر گفته شد که تخته قبلاً توسط رباتی به نام پاندا بررسی شده است.

به شرکت‌کنندگانی که با پاندا کار می‌کردند، ربات نشان داده‌شد و حتی در طول مدت بازرسی صدای آن را از اتاقی دیگر می‌شنیدند. محققان به همه شرکت‌کنندگان 42 تصویر تار از تخته‌های مدار ارائه کردند که تنها با نگه داشتن ماوس روی آن‌ها می‌توان آن‌ها را واضح ملاحظه کرد. این ترفند بسیار خوب به محققان کمک کرد تا در مورد اینکه شرکت‌کنندگان چقدر تخته‌های مدار را تجزیه و تحلیل می‌کنند، دقت کنند. سپس از همه کارگران شرکت‌کننده در مطالعه خواسته شد تا سطوح تلاش خود را پس از انجام کار رتبه‌بندی کنند و در مورد احساس مسئولیت خود در قبال کاری که اخیراً انجام داده‌اند، اظهار نظر کنند. معلوم شد که هم شرکت‌کنندگانی که فکر می‌کردند با پاندا کار می‌کنند و هم آن‌هایی که به‌طور مستقل کار می‌کردند تقریباً زمان یکسانی را صرف بازرسی تابلوها کردند. همچنین هر دوی آنها احساس مسئولیت مشابهی در قبال این وظیفه‌شان گزارش کردند.

اما اثبات این ادعا در نتایج بود. کارگرانی که ظاهراً وظیفه بررسی بردها را بعد از ربات داشتند، در واقع خطاهای کمتری نسبت به کسانی که به طور مستقل کار می کردند، مشاهده کردند. با وجود نتایج بدتر، شرکت‌کنندگانی که با پاندا کار می‌کردند، همچنان معتقد بودند که عملکرد خوبی داشتند. محققان می گویند که این پدیده شبیه به یک اثر “نگاه کردن اما ندیدن” است که اغلب در موارد مرسوم‌تر اجتماعی مشاهده می‌شود. به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد که انسان‌ها به عملکرد ربات اعتماد دارند و کار خود را نادیده می‌گیرند.

بی‌اعتنایی‌اجتماعی می‌تواند به نگرانی‌های ایمنی منجر شود

یافته های این مطالعه می‌تواند به عنوان یک هشدار برای شرکت‌های تولیدی و لجستیکی باشد که به سرعت در حال حرکت به سمت خودکارسازی انبارها و کارخانه‌های بزرگ خود با هدف  افزایش کارایی هستند. آمازون که نوآوری‌هایش در رباتیک به تسلط بر تجارت الکترونیک در ایالات متحده کمک کرده است، به تازگی مجموعه‌ای از سیستم‌های هوش مصنوعی و رباتیک جدید را معرفی کرده است که قصد دارد در تأسیسات تکمیلی خود برای کار در کنار انسان‌ها مستقر کند. منتقدان فشار آمازون به سمت انبارهای خودکار بیشتر، مانند مرکز سازماندهی استراتژیک، سعی کرده‌اند این تغییرات را به افزایش نرخ آسیب انبارها در سال‌های اخیر مرتبط کنند.

این مطالعه تاکید کرد که اعتماد بیش از حد به عملکرد یک ربات می تواند منجر به فقدان کلی نظارت بر کیفیت یا نادیده گرفتن احتمالی اقدامات احتیاطی شود. محققان می‌گویند که این خطرات به طور بالقوه هر چه کار طولانی‌تر ادامه یابد افزایش می‌یابد.