امروزه جنگو یک فریم‌ورک محبوب وب است که توسط بسیاری از برنامه نویسات برای ساخت وب اپلیکیشن‌های امن و مقیاس‌پذیر استفاده می‌شود و از آن در پروژه های بسیار بزرگی مانند اینستاگرام استفاده میشود. اگرچه جنگو از نظر امنیتی یکی از ایمن ترین فریمورک هاست و بسیاری از ویژگی‌های امنیتی را به‌طور پیش‌فرض ارائه می‌دهد، اما لازم بدانیم که حتی اگر با امن ترین فریمورک ها هم کار کنیم دلیل بر امن بودن اپلیکیشن ما الزاما ممکن نیست و گاها با سهل انگاری و دقت نکردن به برخی نکات باعث ایجاد حفره های امنیتی داخل وبسایت خود شویم.

در این مقاله، به بررسی برخی از نکات امنیتی ضروری می‌پردازیم که هر توسعه‌دهنده جنگو باید برای حفظ ایمنی وب اپلیکیشن های خود در برابر تهدیدات امنیتی رایج رعایت کند. با دنبال کردن این نکات، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که اپلیکیشن وب جنگوی شما تا سطح بسیار بالایی ایمن بوده و از آسیب‌پذیری‌های امنیتی احتمالی محافظت می‌شود.

 

جنگو چیست؟

جنگو یک فریمورک پایتونی برای توسعه اپلیکیشن های تحت وب بر پایه معماری MVC است.در ارتباط با خود فریمورک جنگو قبلا در مقاله معرفی فریمورک های بک اند پایتونی توضیحاتی را بصورت مختصر داده بودم که میتوانید برای آشنایی بیشتر با جنگو به آن مقاله مراجعه کنید.

مطالب مرتبط:

آشنایی با فریمورک های پایتون برای بک اند

 

آیا می‌توان با رعایت نکات زیر به‌طور کامل امنیت وبسایت جنگویی را تامین کرد؟

جواب این سوال را هیچوقت نمیتوان با اطمینان کامل گفت. باید این نکته را بپذیریم که ما هرگز نمی‌توانیم امنیت صد درصدی برای یک وب‌سایت فراهم کنیم چون هکرها همیشه راهی برای نفوذ پیدا می‌کنند. با این حال، با استفاده از تکنیک‌ها و نکات زیر، می‌توانیم از نفوذ به وبسایتمان و خرابکاری در آن از روش های معمول جلوگیری کنیم و تا حد بسیار زیادی امنیت وبسایت های خودمان را تامین کنیم.

 

چه نکات امنیتی را باید دنبال کنیم؟

مسائل امنیتی متعددی وجود دارد که در وبسایت های جنگویی خودمان باید رعایت شوند. در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

 

1- غیر فعال کردن Debug Mode در محیط پروداکشن

حالت Debug در جنگو برای شناسایی خطاها در طول توسعه است، اما فعال نگه داشتن آن در محیط پروداکشن و زمانی که وبسایتمان برای عموم در دسترس است یک ریسک امنیتی بزرگ محسوب می‌شود. این حالت اطلاعات حساسی را در خطاها نمایش می‌دهد که می‌تواند به هکرهای کلاه سیاه کمک کند تا به وبسایت و داده‌های آن دسترسی پیدا کنند. بنابراین، هنگام استقرار در محیط پروداکشن باید این حالت را غیر فعال کرد و تنها در زمان توسعه آن این حالت را فعال نگه داشت.

برای اطلاعات بیشتر از نحوه تنظیم این حالت میتوانید به داکیومنت مربوطه مراجعه کنید.

 

2- از SSL در پروژه‌تان استفاده کنید

 HTTP و HTTPS دو پروتکل مشهور وب هستند که برای ارتباط بین مرورگرهای وب و سرورها استفاده می‌شوند.

بصورت خلاصه تفاوت اصلی بین HTTP و HTTPS این است که HTTPS داده‌های ارسال شده بین مرورگر و سرور را رمزگذاری می‌کند، در حالی که HTTP این کار را نمی‌کند. HTTPS از HTTP امن‌تر است و استفاده از HTTPS برای وب‌سایت‌هایی که اطلاعات حساس را از کاربران دریافت و مدیریت میکنند، مانند بانکداری آنلاین، تجارت الکترونیک، و وب‌سایت‌های رسانه‌های اجتماعی، ضروری است.

اگر درخواست‌هایی که به وب‌سایت شما می‌آیند HTTPS نیستند، باید SSL را در سایت خود فعال کنید تا درخواست‌های HTTP به HTTPS هدایت شوند.

برای اطلاع از نحوه پیاده سازی این مورد میتوانید به داکیومنت تنظیمات پروژه مراجعه کنید

 

3- امنیت پنل مدیریت Django را افزایش دهید

در جنگو، به‌طور پیش‌فرض، یک پنل مدیریت طراحی شده است و با ایجاد یک سوپر یوزر، می‌توانید به طور کامل به این پنل دسترسی داشته باشید. دسترسی افراد غیرمجاز و خطرناک به این پنل مدیریت می‌تواند آسیب‌های جدی به سایت شما وارد کند و اطلاعات محرمانه کاربران و سایر اطلاعات در پایگاه داده شما ممکن است فاش شود.

برای افزایش امنیت پنل مدیریت وب‌سایت Django خود، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1- آدرس پنل مدیریت را تغییر دهید

در جنگو، مسیر پیش‌فرض برای دسترسی به پنل مدیریت `yoursite.domain/admin` است. اما این تنظیم پیش‌فرض خطر امنیتی به همراه دارد، زیرا هر کسی که به‌طور عمومی با Django آشنا باشد، به راحتی می‌تواند به صفحه ورود دسترسی پیدا کند و سعی کند به وب‌سایت شما نفوذ کند. برای کاهش این خطر، تغییر مسیر پنل مدیریت به مسیری سفارشی که پیدا کردن آن برای دیگران دشوار باشد و تنها به کاربران مجاز به دسترسی به این پنل شناخته شده باشد، اهمیت دارد. با تغییر مسیر پنل مدیریت، می‌توانید امنیت برنامه Django خود را به طور قابل توجهی افزایش دهید و آن را در برابر حملات احتمالی محافظت کنید.

2- استفاده از پکیج django-admin-honeypot

این پکیج یک پکیج third-party برای جنگو است که با ایجاد یک تله ‌honeypot، امنیت پنل مدیریت برنامه شما را افزایش می‌دهد. با این پکیج، یک صفحه ورود به پنل مدیریت جعلی با URL سفارشی ایجاد می‌شود که با URL استاندارد /admin متفاوت است. علاوه بر این، ویژگی‌های اضافی مانند اعلان‌های ایمیلی و ثبت تلاش‌های دسترسی را ارائه می‌دهد. این عملکرد به ما این امکان را می‌دهد که فعالیت‌های مشکوک که به تله honeypot هدف قرار داده شده‌اند را ردیابی و نظارت کنید. زمانی که یک هکر تلاش می‌کند به صفحه ورود تقلبی دسترسی پیدا کند، یا از سیستم خارج می‌شود یا به یک صفحه خطای سفارشی هدایت می‌شود. این موضوع از دسترسی آنها به پنل مدیریت واقعی جلوگیری می‌کند. با استفاده از django-admin-honeypot، می‌توانید لایه‌ای اضافی از حفاظت را به پنل مدیریت خود اضافه کنید و هرگونه تهدید احتمالی را قبل از اینکه فرصتی برای به خطر انداختن برنامه شما پیدا کند، شناسایی و خنثی کنید.

برای اطلاعات بیشتر درباره این پکیج میتوانید به داکیومنت آن مراجعه کنید.

 

4- جلوگیری از حملات بروت فورس با استفاده از Django_axes

این حملات یک حمله سایبری است که در آن هکر از نرم‌افزارهای خودکار برای حدس زدن ترکیب نام کاربری و رمز عبور استفاده می‌کند. آنها هر ترکیب ممکن از رمز عبور را امتحان می‌کنند تا زمانی که رمز عبور صحیح پیدا شود. این نوع حمله می‌تواند در صورتی موفق باشد که سیستم از رمزهای عبور ضعیف استفاده کند یا اقدامات امنیتی مناسبی نداشته باشد. مهاجم می‌تواند دسترسی غیرمجاز پیدا کند، اطلاعات حساس را سرقت کند، داده‌ها را تغییر دهد یا حذف کند و کنترل سیستم را به دست گیرد. برای جلوگیری از این حملات، استفاده از رمزهای عبور قوی، محدود کردن تعداد تلاش‌های ورود و اجرای اقدامات امنیتی مانند احراز هویت دو مرحله‌ای، محدودیت ورود و استفاده از CAPTCHA ضروری است.

Django Axes یک پکیج برای جنگو است که درخواست‌ها را محدود کرده و از حملات Brute Force جلوگیری می‌کند. این بسته ورودهای ناموفق را بررسی کرده و IPهایی را که از تعداد معینی تلاش برای ورود کنند، مسدود می‌کند. همچنین شامل ویژگی‌هایی مانند ثبت گزارش و اعلان‌های ایمیلی است و گزینه‌هایی برای تنظیم محدودیت‌های نرخ درخواست‌ها ارائه می‌دهد. Django Axes امنیت را افزایش داده، حملات Brute Force را مسدود کرده و دید مناسبی نسبت به تهدیدات احتمالی امنیتی فراهم می‌کند.

برای اطلاعات بیشتر درباره این پکیج میتوانید به داکیومنت آن مراجعه کنید.

 

5- جلوگیری از حملات XSS

حملات XSS (Cross-Site Scripting) نوعی حمله سایبری است که در آن هکر کد مخربی را به یک برنامه وب تزریق می‌کند و این کد توسط کاربرانی که از سایت آلوده بازدید می‌کنند، بصورت ناخواسته اجرا می‌شود. از این حملات می‌توان برای سرقت اطلاعات حساس کاربران مانند اطلاعات ورود و اطلاعات شخصی، یا انجام اقدامات غیرمجاز از طرف کاربر مانند خریدهای غیرمجاز یا گسترش بدافزار استفاده کرد.

دستورالعمل X-XSS-Protection: 1; mode=block فیلتر کردن XSS را فعال می‌کند. اگر حمله‌ای شناسایی شود، مرورگر به جای محافظت از صفحه، از رندر شدن آن جلوگیری می‌کند.

برای اطلاع درباره جلوگیری از این حمله در جنگو میتوانید به داکیومنت آن مراجعه کنید

 

6- جلوگیری از حملات CSRF

در یک وبسایت، معمولاً ورودی‌ها از کاربر گرفته شده و به بخش‌های سرور ارسال می‌شوند تا پردازش شوند. اجزای سمت سرور به طور کلی از روش‌های زیر برای دریافت داده‌ها از طریق HTTP استفاده می‌کنند:

• POST
• PUT
• DELETE

جنگو به صورت پیش‌فرض امنیت داخلی در برابر اکثر تهدیدات CSRF دارد. همان‌طور که در مستندات آن ذکر شده، هنگام استفاده از دکوراتور csrf_exempt بسیار مراقب باشید، مگر اینکه کاملاً ضروری باشد. اگر کسی به کوکی csrftoken شما دسترسی پیدا کند، این می‌تواند یک نقطه ضعف امنیتی باشد. حفاظت CSRF نمی‌تواند از حملات انسانی جلوگیری کند، بنابراین استفاده از HTTPS با سیاست امنیت انتقال سخت‌گیرانه توصیه می‌شود.

 

7- امنیت انتقال سخت‌گیرانه HTTP (HSTS)

اگر منابع HTTPS وبسایت شما بدرستی استفاده نمی‌شوند یا اگر گواهینامه SSL/TLS شما باطل شده، مرورگرهای مدرن ممکن است برای مدت زمان مشخصی تلاش‌های اتصال به سایت شما را رد کنند. HSTS به مرورگرها دستور می‌دهد که تنها از HTTPS استفاده کنند و اتصالات HTTP ناامن را نادیده بگیرند.

 

8- بررسی چک‌لیست استقرار

برای بررسی آسیب‌پذیری‌های امنیتی در پروژه جنگو یک دستور بصورت پیش فرض قرار داده تا شما بتوانید یک چک لیست برای بررسی موارد امنیتی معمول را برای پروژه چک کنید:

py manage.py –deploy

پس از استفاده از این دستور، می‌توانید اطلاعاتی را که درباره آسیب‌پذیری‌های پروژه های جنگویی شما ارائه می‌دهد مشاهده کرده و شروع به رفع مشکلاتی کنید که در پروژه پیدا میکند.

 

کلام آخر

جنگو ابزاری قدرتمند و حرفه ای برای توسعه برنامه‌های تحت وب است، اما امنیت وبسایت و حفاظت و حراست از اطلاعات کاربران باید در اولویت اصلی قرار گیرد. با پیروی از نکات گفته شده، مانند جلوگیری از حملات Brute Force، خاموش کردن حالت Debug در محیط پروداکشن، استفاده از HTTPS و به‌روزرسانی مداوم وابستگی‌ها، می‌توانید به‌طور قابل‌توجهی خطر حملات سایبری را کاهش دهید. اما همیشه باید به یاد داشته باشیم، امنیت یک فرآیند مداوم است و فعال بودن در این زمینه برای حفظ امنیت برنامه جنگویی شما ضروری است.حتی اگر با امن ترین فریمورک ها و تکنولوژی های روز دنیا هم برنامه خودمان را توسعه بدهیم اما به این نکات بی توجهی داشته باشیم باعث بروز مشکلات و خطراتی در پروژه ما میشود.